Ít có tác giả nào khiến thế giới say mê như Haruki Murakami. Vị tiểu thuyết gia người Nhật, người từng bỏ công việc quản lý quán jazz nhỏ ở Tokyo để bắt đầu viết văn ở tuổi 29, giờ đây được cả thế giới biết đến như một trong những nhà văn đương đại nổi bật nhất. Văn chương của ông là sự hòa quyện độc đáo giữa hiện thực và siêu thực, nơi những yếu tố kỳ ảo, giấc mơ, âm nhạc và sự cô đơn đan xen để kể về thân phận con người.
Kể từ khi xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tiên vào năm 1979, Murakami đã nhận vô số giải thưởng danh giá như World Fantasy Award, Franz Kafka Prize, Jerusalem Prize... Năm 2000, The Guardian từng gọi ông là “một trong những tiểu thuyết gia vĩ đại nhất đương thời.”
Với hơn mười tiểu thuyết, cùng tuyển tập truyện ngắn và các tác phẩm phi hư cấu, việc chọn điểm khởi đầu trong thế giới Murakami có thể khiến người đọc bối rối. Dưới đây là vài gợi ý giúp bạn bắt đầu hành trình khám phá vị “phù thủy chữ nghĩa” này một cách đơn giản hơn.
Cuốn tiểu thuyết đầu tay của Murakami ?
Hear the Wind Sing (1979) là tác phẩm đầu tay của Murakami, được xem như “hòn đá thử lửa” cho phong cách văn chương sau này của ông. Câu chuyện xoay quanh một chàng sinh viên vô danh, những cuộc trò chuyện cùng người bạn thân tại quán bar, và mối quan hệ mong manh với cô gái có chín ngón tay.
Murakami từng nói với The Guardian rằng ông thấy cuốn sách “non nớt và đầy lỗi,” nhưng Hear the Wind Sing lại là điểm khởi đầu tuyệt vời để cảm nhận nét cô độc, sự xa cách và vẻ đẹp tĩnh lặng - những chủ đề sẽ theo ông suốt sự nghiệp.
Tác phẩm nổi tiếng và dễ tiếp cận nhất ?
Nếu bạn hỏi bất kỳ người hâm mộ Murakami nào về tác phẩm phù hợp cho người mới bắt đầu, họ gần như chắc chắn sẽ nói: Norwegian Wood.
Cuốn tiểu thuyết là bản hoà ca của những giai điệu buồn bã về tuổi trẻ, tình yêu và mất mát, lấy bối cảnh phong trào sinh viên ở Tokyo thập niên 1960.
“Cứ 7 người Nhật thì có 1 người đọc Norwegian Wood.” Dễ đọc, đẹp, và đầy cảm xúc - cuốn sách này đã biến Murakami trở thành hiện tượng văn học ở Nhật Bản, đồng thời là tác phẩm bán chạy nhất của ông trên toàn cầu. Nếu bạn ngại những cuốn đồ sộ và siêu thực, Norwegian Wood chính là cánh cửa dịu dàng để bước vào thế giới Murakami.
Những tác phẩm nổi bật khác cùng bạn nối dài hành trình trong thế giới Murakami.
Khi bạn muốn phiêu lưu hơn: A Wild Sheep Chase (1982)
Đây là cuốn tiểu thuyết đầu tiên giúp độc giả phương Tây biết đến Murakami. Một hành trình kỳ lạ và đầy ẩn dụ về cuộc truy tìm “con cừu đặc biệt,” dẫn dắt nhân vật chính từ những góc phố Tokyo đến miền núi tuyết phủ phía Bắc Nhật Bản. Giữa những bức thư bí ẩn, những bức ảnh kỳ lạ, và cô gái có đôi tai hoàn hảo, Murakami dệt nên thế giới nơi ranh giới giữa thực và ảo tan chảy.
Kiệt tác của thời kỳ đầu: The Wind-Up Bird Chronicle (1995)
Nếu có một cuốn tiểu thuyết tiêu biểu cho phong cách Murakami, thì đó chính là The Wind-Up Bird Chronicle. Trong đó, bạn sẽ bắt gặp mọi biểu tượng quen thuộc: những người phụ nữ bí ẩn, con mèo mất tích, cái giếng, kẻ ác đáng sợ, và những yếu tố siêu nhiên ám ảnh. Khi ra mắt, tác phẩm được so sánh với Raymond Carver, Don DeLillo, Thomas Pynchon, thậm chí là David Lynch – một thế giới mơ hồ, thôi miên và sâu sắc.
Sự kết hợp hoàn hảo: Kafka on the Shore (2002)
Được The New York Times vinh danh là một trong 10 cuốn sách hay nhất năm 2005, Kafka on the Shore là nơi Murakami chạm đến đỉnh cao của sự pha trộn giữa huyền ảo, âm nhạc, triết học và tình người.
Hai tuyến truyện - cậu bé 15 tuổi Kafka bỏ nhà đi bụi và ông già Nakata nói chuyện với mèo - dần giao thoa, dẫn tới một kết cục vừa mơ hồ vừa đầy thăng hoa. Đây là Murakami trong phiên bản trọn vẹn nhất: khó hiểu, đẹp đẽ, và đầy mê hoặc.
Những dư vị nhẹ nhàng và đời thường: Men Without Women (2014)
Nếu bạn vẫn còn lưỡng lự, hãy bắt đầu từ tập truyện ngắn này. Trong Men Without Women, Murakami mời người đọc bước vào khu vườn u tịch của bảy câu chuyện - nơi những người đàn ông, mỗi người theo một cách khác nhau, đối diện với sự cô đơn khi thiếu vắng một người phụ nữ trong đời. Những quán bar mờ khói, những bản nhạc Beatles, những con mèo biến mất, những cuộc gặp gỡ đầy ẩn dụ, tất cả được đan cài bằng chất giọng trầm mặc, đôi khi châm biếm, luôn nhẹ nhàng mà sâu thẳm.
Ngắn gọn, tinh tế, và rất Murakami, những mảnh ghép nhỏ nhưng chứa đựng cả vũ trụ cảm xúc.
Vì sao Murakami được yêu mến đến vậy ?
Murakami chạm đến trái tim người đọc bằng thứ văn chương vừa mộng mị vừa chân thật. Ông viết về nỗi cô đơn, tình yêu, sự mất mát và cả những điều vô nghĩa của cuộc sống, nhưng lại bằng giọng kể nhẹ nhàng, hài hước và thấm thía. Nhân vật của ông thường chỉ là những con người bình thường, những người nghe nhạc jazz, nấu mì, đi bộ một mình, rồi bất ngờ lạc vào một thế giới nơi thực và ảo hòa quyện.
Và có lẽ chính vì vậy, dù văn chương Murakami chứa đầy biểu tượng và lớp nghĩa, nó vẫn khiến ta thấy gần gũi đến lạ: một tấm gương phản chiếu cô đơn và khát vọng được kết nối trong mỗi chúng ta.
Giữa thực tại và mộng mị, giữa cô đơn và tình yêu, giữa âm nhạc và im lặng, văn chương của Murakami là cánh cửa để ta lạc bước, nhưng không bao giờ muốn quay ra.
